Artikel 42–44 Wegverkeerswet: verval bij lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid
Op basis van artikel 42 van de Wegverkeerswet kan de rechtbank het recht tot sturen vervallen verklaren wanneer iemand lichamelijk of geestelijk ongeschikt wordt bevonden om een motorvoertuig te besturen, bijvoorbeeld na een verkeersongeval of verkeersinbreuk. Dit rijverbod, ook gekend als het “levenslang rijverbod”, is een beveiligingsmaatregel en aldus geen juridische straf.
Overeenkomstig artikel 42 Wegverkeerswet
De Rechtbank moet aan een persoon een zogenaamd levenslang rijverbod opleggen wanneer “de schuldige lichamelijk of geestelijk ongeschikt wordt bevonden tot het besturen van een motorvoertuig”.
Wie?
Te denken valt bijvoorbeeld aan personen die:
- alcohol- of drugsverslaafd zijn,
- deze substanties overmatig gebruiken zonder eraan verslaafd te zijn,
- ze regelmatig gebruiken met een nadelige invloed op de rijgeschiktheid,
- ze gebruiken in dusdanige hoeveelheden dat het rijgedrag ongunstig wordt beïnvloed.
Beschermingsmaatregel
Het verval van het recht tot sturen wegens lichamelijke ongeschiktheid is een beveiligingsmaatregel die naast de uitgesproken straf moet worden uitgesproken.
Beroep of verzet?
Een dergelijk levenslang rijverbod geldt onmiddellijk, niettegenstaande eventueel verzet of hoger beroep. Wel kan verzet of beroep worden aangewend om de beslissing teniet te doen.
Herzieningsverzoek
Wie wegens lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid van het recht tot sturen vervallen is verklaard, kan na minstens zes maanden vanaf de uitspraak een herziening vragen. Het is van cruciaal belang dat een dergelijk verzoek degelijk wordt onderbouwd met medische bewijsstukken. Tegen de uitspraak over het herzieningsverzoek staat géén hoger beroep open. Bij een afwijzing kan pas na zes maanden een nieuw verzoek worden ingediend.
Wist je dat…?
Er is sinds 2024 een toename met 18% in het aantal herzieningsaanvragen bij de politierechtbank (bron: FOD Justitie).
Belangrijke tip
Heeft u te maken met een verval per artikel 42 of wilt u een herziening aanvragen na Artikel 44? Neem dan zo snel mogelijk contact op. Juridische bijstand is cruciaal bij medische of procedurele kwesties.
Medische normen en rijgeschiktheid
De volledige bijlage met normen betreffende medische rijgeschiktheid werd vastgelegd in het Koninklijk Besluit betreffende het rijbewijs. Deze normen omvatten onder meer neurologische aandoeningen, geestelijke gezondheid, epilepsie, pathologische slaperigheid, locomotorische stoornissen, hart- en vaatziekten, diabetes en visuele of gehoorstoornissen.
Download het volledige overzicht medische rijgeschiktheid (PDF)
Veelgestelde vragen (FAQ)
Wat is artikel 42 Wegverkeerswet?
Dit artikel geeft de rechtbank de bevoegdheid het recht tot sturen te laten vervallen wanneer lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid is vastgesteld bij verkeersmisdrijven of ongevallen.
Hoe verschilt dit van een gewoon rijverbod?
Een artikel 42-verval is een beveiligingsmaatregel en dus geen straf. Het rijverbod kan herzien worden via artikel 44, wat bij een strafvonnis niet mogelijk is.
Hoe lang duurt het voordat ik herziening kan vragen?
Minstens zes maanden na de uitspraak die kracht van gewijsde heeft, kan een herzieningsverzoek ingediend worden bij het openbaar ministerie van de bevoegde rechtbank.
Wat moet ik inleveren bij de griffie?
U moet het originele rijbewijs (of voorlopig rijbewijs) inleveren binnen vier werkdagen na uitspraak of betekening bij de griffie van de politierechtbank.
Hoe kan ik mijn rijbewijs terugkrijgen?
Via een schriftelijk herzieningsverzoek – conform artikel 44 – ondersteund met medische bewijzen en eventueel nieuw onderzoek door een gerechtsdeskundige.
Contact opnemen
Legt u het verval per artikel 42 reeds vast of dient u herziening via artikel 44 aan te vragen? Neem vrijblijvend contact op voor juridische begeleiding en dossierbehandeling.
📩 Neem contact op