Een jeugdrechter dient soms moeilijke beslissingen te maken. Zij zjin vaak ingrijpend voor zowel het kind als de omgeving. In een crisissituatie, kan de jeugdrechter zelfs een pleegplaatsing opleggen op basis van het decreet integrale jeugdhulp en de jeugdbeschermingswet.
Het decreet maakt(e) daarbij een onderscheid tussen pleegplaatsing van kinderen boven of onder de leeftijd van 13 jaar. Wie jonger is dan 13, kan geplaatst worden tot de leeftijd van 13 jaar. Wie ouder is dan 13, kan voor ten hoogste 3 jaar aan een pleeggezin toegewezen worden. Jongeren die ouder zijn dan 12 jaar, moeten wel eerst gehoord worden, bepaalt de jeugdbeschermingswet.
Maar dat leidt tot een moeilijke situatie voor jongeren tussen 12 en 13 jaar oud: als een 12-jarige geplaatst wordt in een pleeggezin, moet hij volgens de wet eerst gehoord en daarna geplaatst worden en moet hij, eens 13, opnieuw gehoord worden omdat er een nieuwe beslissing moet worden genomen over zijn situatie.
Twee zittingen op enkele maanden tijd en dus is het belang van het kind soms ver zoek.
Bij decreet van 17 juli 2020 werd dan ook beslist om de leeftijdsgrens voor pleegzorg in het decreet op de integrale jeugdhulp gedeeltelijk te verlagen van 13 naar 12 jaar, zodat er afstemming is met de leeftijdsgrens voor het hoorrecht.
In een arrest van het Hof van Cassatie van 17 juni 2020 werd geoordeeld dat het niet strijdig is met het legaliteitsbeginsel om de woorden van een strafbaarstelling “uit te leggen rekening houdend met de wil van de wetgever eerder dan op een letterlijke lezing van de wettekst“.
Probleemstelling
Een persoon werd vervolgd wegens het besturen van een voertuig zonder éérst te zijn geslaagd in het theoretische en praktische herstelexamen, dat hem door een eerdere veroordeling werd opgelegd. De verdediging merkte op dat artikel 48 Wegverkeerswet enkel spreekt over “onderzoeken” (in de zin van medische en psychologische onderzoeken) en niet over “examens”.
Politierechtbank en hoger beroep
De feitenrechters hebben geoordeeld dat voor de wet van 7 februari 2003 dat de rechter het herstel in het recht tot sturen afhankelijk kon maken van het slagen voor een of meer van de hiernavermelde onderzoeken:
1° een theoretisch onderzoek;
2° een praktisch onderzoek;
3° een geneeskundig onderzoek;
4° een psychologisch onderzoek;
De (ongewijzigde) Franse tekst spreekt nog steeds over vier “examen” (zijnde de Franse term die ook in artikel 48 Wegverkeerswet gebruikt wordt).
In afdeling III. Bepalingen gemeen aan de vervallenverklaring van het recht tot sturen WPW (de artikelen 45 t.e.m. 49/1) was er aanvankelijk ook enkel sprake van “onderzoeken” (in het Frans ‘examens’). De artikel 47 en 48 spreken in dit verband nog altijd slechts van ‘onderzoeken’ (‘examens’) en artikel 47 WPW heeft het letterlijk over ‘hij die (…) onderworpen werd aan een theoretisch, praktisch, geneeskundig of psychologisch onderzoek’.
In 2003 werd in de Nederlandse tekst het woord “onderzoeken” vervangen door de woorden “examens en onderzoeken”.
Er was volgens de Rechtbank is in die omstandigheden geen reden om aan te nemen dat de wetgever door de wetswijziging in 2003 de strafbepaling heeft willen wijzigen.
Wat de bedoeling van de wetgever in 2003 ook was bij het invoeren van het onderscheid tussen enerzijds de geneeskundige en psychologische onderzoeken en anderzijds (enkel in de Nederlandse tekst) de theoretische en praktische examens, uit niets blijkt en er kan ook niet worden aangenomen dat dit gevolgen zou hebben ten aanzien van de strafbaarheidsstelling en bestraffing in toepassing van de artikelen 47 en 48 Wegverkeerswet.
Het niet afleggen van de vier proeven, in het Frans ‘examens’ en in het Nederlands ‘examens en onderzoeken’, kan aldus leiden tot een nieuwe vervolging.
Antwoord van het Hof van Cassatie
Het Hof van Cassatie treedt deze redenering thans dus bij en stelt dat het niet strijdig is met de artikelen 12 en 14 Grondwet de bewoordingen van een strafbaarstelling uit te leggen rekening houdend met de wil van de wetgever, eerder dan op een letterlijke lezing van de wettekst.
Tal van inbreuken op de wegverkeerswet en wegcode kunnen worden bestraft met een rijverbod van (doorgaans) acht dagen tot vijf jaar. Artikel 38 Wegverkeerswet bepaalt dat het desgevallend gaat over een “verval van het recht tot het besturen van een motorvoertuig“. Daarenboven kan, en in bepaalde gevallen moet, de rechter het herstel in dat recht tot sturen afhankelijk maken van proeven. Deze proeven kunnen onder meer zijn: een theoretisch of praktisch examen en/of een medisch of psychologisch onderzoek.
Wegverkeerswet
Als er geen examens of onderzoeken worden opgelegd, kan de rechtbank het verval beperken tot een weekendverval (art. 38 §3 Wegverkeerswet) of “het verval van het recht tot sturen beperken tot de categorieën van voertuigen die hij aangeeft overeenkomstig de bepalingen vastgesteld door de Koning krachtens artikel 26“(art. 45 Wegverkeerswet). Voormeld artikel 26 Wegverkeerswet stipuleert: “De Koning bepaalt het model van het Belgisch rijbewijs en van het als zodanig geldend bewijs, de categorieën van voertuigen waarvoor ze afgegeven worden, alsook de voorschriften betreffende de afgifte, de geldigheid, de vernieuwing, de vervanging en de teruggave ervan“.
Correctionele Rechtbank
Voor de Rechtbank van Eerste Aanleg West-Vlaanderen, Afdeling Brugge, werd op 6 september 2019 een persoon veroordeeld wegens het besturen van een bromfiets klasse A zonder met een goed gevolg de proeven te hebben afgelegd die hem werden opgelegd ingevolge twee eerdere vonnissen die telkens het herstel van het verval van het recht tot sturen hadden afhankelijk gemaakt van het met goed gevolg afleggen van proeven. De rechtbank oordeelde dat de betrokkene niet hersteld was van het recht tot sturen van enig motorvoertuig, aangezien de proeven nog niet met een goed gevolg werden afgelegd.
Hof van Cassatie
Bij arrest van het Hof van Cassatie dd. 21.01.2020 (P.19.0981.N, www.cass.be) verwees het Hof naar artikel 47 Wegverkeerswet, dat bepaalt dat “hij die verval van het recht tot sturen heeft opgelopen na 25 mei 1965 en onderworpen werd aan een theoretisch, praktisch, geneeskundig of psychologisch onderzoek, mag, wanneer het verval geëindigd is, een voertuig van een der categorieën waarop de beslissing van vervallenverklaring slaat, slechts besturen mits hij met goed gevolg het opgelegd onderzoek heeft ondergaan“.
Het Hof verduidelijkt dat deze bepaling, wat haar toepassingsgebied betreft, weliswaar in algemene bewoordingen is uitgedrukt, maar uit de doelstelling van de proeven, namelijk de samenleving te beveiligen, alsook het verband tussen die proeven en de regeling van de voorwaarden voor het verkrijgen van een rijbewijs, volgt dat het in de artikelen 47 en 48, eerste lid, 2°, Wegverkeerswet vervatte strafrechtelijk gesanctioneerde verbod om na het verstrijken van een tijdelijke vervallenverklaring een motorvoertuig te besturen zonder eerst met goed gevolg de opgelegde proeven te hebben ondergaan, niet van toepassing is op die motorvoertuigen waarvoor de bestuurder ontslagen is van de verplichting houder te zijn van een rijbewijs.
Conclusie
Dit impliceert dat de bestuurders van bromfietsen met een maximumsnelheid van ten hoogste 25 km/uur, na een eerdere veroordeling door een rechtbank waarbij zij een rijverbod opgelegd kregen en waarbij het herstel van het recht tot sturen afhankelijk werd gesteld van het slagen in herstelproeven, volgens het Hof van Cassatie niet strafbaar zijn als de duurtijd van het verval werd ondergaan en zij géén proeven hebben afgelegd om hersteld te worden in het recht tot sturen, “aangezien deze bromfietsbestuurders ontslagen zijn van de verplichting om houder te zijn van een rijbewijs voor een dergelijke bromfiets”.
Wellicht geldt op basis van dit arrest hetzelfde voor onder meer de bestuurders van voertuigen van de categorie AM die geboren zijn vóór 15 februari 1961, bestuurders van (bepaalde?) elektrische fietsen en bepaalde bestuurders die over een gelijkgesteld rijbewijs cat. G beschikken (artn. 4.10 en 4.12 K.B. rijbewijs).
Wel dient te worden opgemerkt dat het Hof in deze zaak enkel uitspraak deed over het besturen van voormelde bromfietstype ná het doorlopen van de duurtijd van het opgelegde rijverbod en zonder dat de opgelegde herstelexamens met goed gevolg werden ondergaan.
Of dit thans de deur op een kier zet om voor te houden dat een rijverbod voor alle motorvoertuigen tijdens de effectieve periode van het opgelegde verval niet geldt voor “alle” motorvoertuigen, maar slechts voor die motorvoertuigen waarvoor effectief een rijbewijs noodzakelijk is, (wordt/blijft) onduidelijk.
Al blijft een axioma gelden: voorkomen is in dat geval beter dan genezen….
Artikel 8.4 Wegcode bepaalt dat, behalve wanneer het voertuig stilstaat of geparkeerd is, de bestuurder geen “gebruik” mag maken van een draagbare telefoon die hij in de hand houdt.
Voor de Nederlandstalige Rechtbank van Eerste Aanleg Brussel rees de discussie over wanneer men een gsm dan werkelijk “gebruikt” in de zin van voormelde strafbare reglementaire bepaling. In de meest strikte interpretatie zou men kunnen voorhouden dat een draagbare telefoon enkel gebruikt wordt om te bellen en te sms’en. Al heeft de wetenschappelijke ontwikkeling en de evolutie in de smartphone-wereld uiteraard deze strikte interpretatie al lang ingehaald.
Bij arrest van het Hof van Cassatie van 14 januari 2020 (P.19.1046.N, www.cass.be) wees het Hof er terecht op dat de regelgever het begrip “gebruiken maken van een draagbare telefoon die in de hand wordt gehouden” niet nader heeft gedefinieerd. Dit begrip moet bijgevolg volgens het Hof “in zijn normale betekenis” worden uitgelegd.
In zijn normale betekenis houdt dit in dat dit gebruik niet wordt beperkt tot een welomschreven handeling (zoals bellen of sms’en) en dat het in de hand houden door de bestuurder van een draagbaar telefoontoestel tijdens het rijden meteen ook impliceert dat dit toestel wordt “gebruikt”.
Het legaliteitsbeginsel in strafzaken en het beginsel van de strikte interpretatie van de strafwet verzetten zich volgens het Hof niet tegen een dergelijke uitlegging.
Daarbij is ook het belangrijk te duiden dat de terminologie “stilstaan” of “geparkeerd” zijn, wel formeel werd gedefinieerd in de artikelen 2.22 en 2.23 van de Wegcode: een voertuig is stilstaand wanneer het niet langer stilstaat dan nodig is voor het in- of uitstappen van personen of voor het laden of lossen van zaken; een voertuig is geparkeerd wanneer at langer stilstaat dan nodig is voor het in- of uitstappen van personen of voor het laden of lossen van zaken. Met ander woorden, men blijft aan het verkeer deelnemen en is niet “stilstaand” of “geparkeerd” als men voor een rood licht staat of aanschuift in een file.
Concreet betekent dit dus dat het formeel verboden is om een gsm in de hand te houden wanneer je een voertuig bestuurt, zelfs al ben je daar niet mee aan het telefoneren. Iedere inbreuk op deze regel is strafbaar met een geldboete van € 160,00 tot € 2.000,00 (opdeciemen inbegrepen) alsook met een mogelijk rijverbod van acht dagen tot vijf jaar. Het verbod geldt wel enkel voor een draagbare telefoon….
Bij arrest van het Hof van Cassatie van 7 januari 2020 (P.19.1123.N, www.cass.be) heeft het Hof geoordeeld dat (de bestuurder van) een vennootschap “zich moet bevinden in omstandigheden waarin het voor elke normale, voorzichtige en redelijke persoon onmogelijk zou zijn geweest om te voldoen aan de in dat verplichting” om de overtreder van een verkeersinbreuk te identificeren, vooraleer deze de vrijspraak kan genieten.
Tegenwoordig zijn heel wat voertuigen ingeschreven op naam van een vennootschap. Wat echter in de praktijk nog steeds weinig gekend is, is dat bij iedere verkeersinbreuk begaan met een motorvoertuig ingeschreven op naam van een vennootschap, voor deze vennootschap de wettelijke verplichting bestaat om indien de bestuurder bij de vaststelling van de overtreding niet geïdentificeerd werd, “de identiteit van de onmiskenbare bestuurder op het ogenblik van de feiten mee te delen of, indien zij die niet kennen, de identiteit van de persoon die verantwoordelijk is voor het voertuig, behalve wanneer zij diefstal, fraude of overmacht kunnen bewijzen” en dit binnen een termijn van vijftien dagen te rekenen vanaf de datum waarop de vraag om inlichtingen werd verstuurd.
Deze verplichting geldt zowel ten aanzien van de vennootschap zelf, als ten aanzien van zijn bestuurders (voorheen “zaakvoerders”). Bovendien geldt deze verplichting ongeacht de aard van de onderliggende verkeersinbreuk en staat de inbreuk op de mededelingsplicht in beginsel volkomen los van een al dan niet aangeboden minnelijke schikking voor deze onderliggende verkeersinbreuk. Met andere woorden, zelfs als de verkeersinbreuk niet wordt betwist en de minnelijke schikking wordt betaald, dient de (bestuurder van de) vennootschap de identiteit van de overtreder kenbaar te maken.
In het voormelde arrest werd geoordeeld dat deze verplichting voortvloeit voort uit de wet, namelijk uit artikel 67ter Wegverkeerswet, en dat – letterlijk – “elkeen geacht is (dit) te kennen“. Die verplichting vloeit volgens het Hof van Cassatie niet voort uit een bericht daarover in het opgestuurde antwoordformulier, ook al heeft het ontvangen van dit formulier voor gevolg dat daaraan gevolg moet worden gegeven zoals vereist bij de voormelde wetsbepaling.
Volgens het Hof volstaat het dat de betrokkene op grond van de hem ter beschikking staande gegevens weet op welk voertuig, tijdstip, plaats en overtreding de vraag om inlichtingen betrekking heeft om voormelde termijn te laten aanvangen, zelfs al bevat de vraag om inlichtingen “onvolkomenheden” en/of is ze mondeling gesteld.
De minimale geldboete ter beteugeling van dergelijke inbreuk bedraagt, naar het oordeel van de heersende rechtspraak, € 4.000,00, onafgezien van bijdragen en kosten.
Volledigheidshalve dient overigens te worden opgemerkt dat ook voor natuurlijke personen een dergelijke verplichting bestaat indien de overtreder, die bij de vaststelling van de overtreding niet geïdentificeerd werd, niet dezelfde persoon is als de houder van de kentekenplaat. Alsdan dient de kennisgeving van de identiteit van de onmiskenbare bestuurder echter te gebeuren ” binnen een termijn van vijftien dagen te rekenen vanaf de dag waarop de houder van de kentekenplaat kan bewijzen dat hij niet de bestuurder was op het ogenblik van de feiten” (sic). De minimale geldboete bedraagt dan € 400,00, onafgezien van bijdragen en kosten en een mogelijk rijverbod voor de kentekenplaathouder.
De wet van 29 november 2019 tot wijziging van de wet van 20 juli 1990 betreffende de voorlopige hechtenis aangaande de onmiddellijke aanhouding treedt vandaag in werking. Ingevolge deze wetswijziging kan de Rechter voortaan – nog steeds op vordering van het Openbaar Ministerie – ook diegene waarvan vermoed wordt dat “hij nieuwe misdaden of wanbedrijven zou plegen”, onmiddellijk aanhouden. Voordien bestond deze mogelijkheid enkel bij vluchtgevaar van de veroordeelde.
Wie op het moment van zijn veroordeling niet in voorlopige hechtenis is, kan de rechtbank in principe vrij verlaten. De veroordeelde moet zich dan later bij de gevangenis aanmelden om zijn straf uit te voeren. Bij vluchtgevaar is de situatie anders: in dat geval laat de Wet op de Voorlopige Hechtenis de strafrechter voortaan toe om de veroordeelde, meteen na zijn veroordeling, onmiddellijk aan te houden. De onmiddellijke aanhouding moet door het openbaar ministerie worden gevorderd. Er moet tevens een afzonderlijk debat over plaatsvinden, meteen na de uitspraak van de straf.
Nuancering
De onmiddellijke aanhouding kan slechts worden bevolen indien de betrokkene wordt veroordeeld tot een hoofdgevangenisstraf van drie jaar of tot een zwaardere straf, zonder uitstel of, wegens feiten van voyeurisme, aanranding, verkrachting, zedenschennis, of prostitutie, tot een hoofdgevangenisstraf van een jaar of een zwaardere straf, zonder uitstel.
Mogelijks ware het aangewezen dat de wetgever aan deze bepaling nog wat sleutelt, zeker als men bijvoorbeeld denkt aan het feit dat op belaging een maximumstraf van “slechts” twee jaar staat (art. 442bis Sw.) en er aldus voor veroordeelde belagers – zelfs indien de maximumstraf zich opdringt – géén onmiddellijke aanhouding dreigt….
Bij arrest van het Hof van Cassatie dd. 03.12.2019 (P.19.0550.N, onuitg.) oordeelde het Hof dat een snelheidsmeter in een dienstvoertuig van de federale politie niet tot doel heeft toezicht te houden op de naleving van de Wegverkeerswet.
Hieruit vloeit voort dat de bepalingen van artikel 5.2 van de bijlage 2 (“Technische voorschriften voor de snelheidsmeters”) bij het Koninklijk Besluit van 12 oktober 2010 betreffende de goedkeuring, de ijking en de installatie van de meettoestellen die gebruikt worden op toezicht te houden op de naleving van de wet betreffende de politie over het wegverkeer en haar uitvoeringsbesluiten niet van toepassing zijn op deze snelheidsmeters.
De Politie mag aldus de snelheid van een ander voertuig vaststelling aan de hand van een (gekalibreerde) snelheidsmeter in het dienstvoertuig, zonder dat deze snelheidsmeter dient te worden voorzien van een ijkcertificaat en/of een periodieke ijking dient te doorlopen.
Met de wet van 22 april 2019 tot het toegankelijker maken van de rechtsbijstandsverzekering heeft de vorige regering gepoogd om een het onderschrijven van een ‘algemene(re)’ rechtsbijstandsverzekering ook fiscaal interessant te maken door deze aftrekbaar te maken binnen het kader van de personenbelastingen. Voortaan kunnen aldus ook bijvoorbeeld een echtscheidingsgeschil of een discussie met uw aannemer binnen de contractuele grenzen van een dergelijke polis door de verzekeraar worden genomen. In uitvoering van deze wet werd middels koninklijk besluit van 28 juni 2019 “tot uitvoering van de artikelen 8, § 2 en 11 van de wet van 22 april 2019 tot het toegankelijker maken van de rechtsbijstandverzekering” een lijst samengesteld van de bedragen die een advocaat per soort dossier maximaal in rekening vermag te brengen. Al snel rees de vraag of alle advocaten bijgevolg verplicht waren om deze tarieven te respecteren en of een advocaat een dossier mag weigeren indien deze tarieven, in het licht van het dossier, niet toereikend zou zijn.
Bij arrest van het Grondwettelijk Hof van 14 november 2019 werd daaromtrent geoordeeld dat artikel 11 van de wet van 22 april 2019 bepaalt dat de advocaat zich ertoe kan engageren zijn erelonen en kosten te bepalen op de bedragen per prestatie zoals bepaald door de Koning en dat hij zijn cliënt dient te informeren of hij al dan niet het engagement aangaat om die bedragen te eerbiedigen en over de gevolgen die daaraan verbonden zijn. Daaruit volgt dan ook dat een advocaat zich ertoe “kan” engageren zijn erelonen en kosten te bepalen op de bedragen per prestatie zoals bepaald door de Koning, maar daartoe niet is verplicht.
Een cliënt kan er aldus mee instemmen dat de erelonen en kosten niet worden bepaald op de bedragen per prestatie zoals bepaald door de Koning en dat de overschrijding van die bedragen, voor zover de fiscaal aftrekbare rechtsbijstandsverzekeraar tussenkomst (enkel) daartoe tussenkomst, zelf door de cliënt ten laste zouden worden genomen. Wanneer de cliënt er niet mee instemt de overschrijding van de door de Koning vastgelegde bedragen ten laste te nemen, rust op de advocaat geen verplichting om de betrokken persoon bij te staan. De weigering van een advocaat om personen bij te staan die niet ermee instemmen de overschrijding van de door de Koning vastgelegde bedragen ten laste te nemen, kan volgens het Grondwettelijk Hof weliswaar zijn economische situatie ongunstig beïnvloeden, doch dit nadeel vloeit niet voort uit de bestreden bepaling, maar uit de beslissing van de advocaat om uitsluitend cliënten bij te staan die bereid zijn de overschrijding van de door de Koning vastgestelde bedragen ten laste te nemen.
In het licht van dit arrest blijft het aldus raadzaam om voorafgaandelijk goede en duidelijke afspraken te maken omtrent de erelonen en kosten die een advocaat
Bij arrest van het Hof van Cassatie dd. 28 mei 2019 (nr. P.19.0121.N, www.cass.be) heeft het Hof van Cassatie een belangrijk oordeel geveld met betrekking tot het bewijs van lichamelijke of psychologische ongeschiktheid tot het besturen van een motorvoertuig.
In het arrest wordt geoordeeld dat artikel 42 Wegverkeerswet of enig uitvoeringsbesluit een haarstaalanalyse niet uitsluiten als bewijs van lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid tot het besturen van een motorvoertuig. Bovendien zijn de bepalingen inzake erkenning van laboratoria niet van toepassing op het onderzoek van een deskundige die een advies dient te verlenen over de eventuele rijgeschiktheid. De haarstaalanalyse mag aldus worden uitgevoerd in een niet-erkend laboratorium (bij gebrek aan duidelijk juridisch kader).
Het vonnis dat oordeelt dat
de gerechtsdeskundige zijn opdracht naar behoren heeft uitgevoerd en hierbij de argumenten van partijen heeft ontmoet,
de deskundige grondig alle voorhanden zijnde stukken heeft nagezien,
in een grondig gemotiveerd verslag een correcte analyse heeft gemaakt,
zich hierbij in grote mate heeft laten leiden door vaststellingen van een niet-erkend laboratorium, hetgeen zijn beoordeling en besluit echter niet in het gedrang brengt,
het gebrek aan juridisch kadar voor de analyse van een haarstaal geen afbreuk doet aan de overtuiging van de rechtbank
verantwoordt de beslissing tot rijongeschiktheid volgens het Hof van Cassatie op correcte wijze naar recht.
Nota bene. Ingevolge de wijziging van artikel 42 Wegverkeerswet werd het rijverbod door de Correctionele Rechtbank niet voorgoed uitgesproken, doch wel “voor een duur afhankelijk van het bewijs dat betrokkene niet meer ongeschikt is een motorvoertuig te besturen“.
Sinds 1 oktober 2010 bestaat de wettelijke mogelijkheid om personen die positief resulteren ingevolge een speekseltest aan een ademanalyse te onderwerpen. Tot nu kan dit echter niet, ingevolge het uitblijven van de nodige uitvoeringsbesluiten. Deze Koninklijke Besluiten werden op 28 maart 2019 echter (eindelijk) gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Vanaf 1 april 2019 kan de bloedproef na een positieve speekseltest dus ook effectief vervangen worden door een speekselanalyse. Blijkbaar zal het ‘Drug Intercept i2’ speekselafnameapparaat van OraSure Technologies daartoe worden gehanteerd, een klein instrument waarmee een speekselstaal wordt afgenomen dat later geanalyseerd kan worden door een daartoe erkend laboratorium. Deze praktische mogelijkheid komt er dus acht en een half jaar na het wettelijk kader.
De wet van 31 juli 2009, die in werking trad op 1 oktober 2010, stelde immers reeds jaren lang een “eenvoudige” procedure voorop om tot een geldig resultaat inzake vaststellingen drugs in het verkeer te komen: eerst is er de gestandaardiseerde checklist, dan de speekseltest, daarna de speekselanalyse en indien nodig, alsnog een bloedproef. Maar bij gebreke aan uitvoeringsbesluiten omtrent de speekselanalyse, werd na een positieve speekseltest dus nog steeds een bloedproef afgenomen.
Diverse advocaten poogden daaruit een procedureel element te ontwikkelen om te stellen dat de rechten van verdediging zouden zijn geschonden of de bewijswaarde van het resultaat zou zijn aangetast. Het Hof van Cassatie spong echter in minstens twee arresten in de bres voor het uitblijven van een snelle wetgevende tussenkomst. Het Hof oordeelde immers dat “het feit dat een speekselanalyse niet tot een geldig resultaat kan leiden bij gebrek aan erkende controlelaboratoria, kan worden beschouwd als een onmogelijkheid om een speekselanalyse uit te voeren” zodat naar de ‘oude’ bloedproef mocht worden overgeschakeld (Cass. 24 september 2013, P.13.0928.N, www.cass.be; Cass. 20 mei 2014, P.13.1776.N, www.cass.be).
De specifieke regels met betrekking tot de afname van een bloed, de behandelingswijze voor en tijdens de analyse alsook de kennisgeving van de resultaten en de bewaring van het eventuele residu, werden dan maar geactualiseerd, met het Druguitvoeringsbesluit (Koninklijk Besluit van 27 november 2015) tot gevolg.
Al blijkt dit druguitvoeringsbesluit in de praktijk vaak meerdere dode passages te bevatten, nu de verdediging in de praktijk vaak onmogelijk kan aantonen dat – bijvoorbeeld – een bloedstaal niet correct (koel) werd bewaard, de benodigde vordering niet tijdig werd opgemaakt of de analyse niet tijdig of op een wetenschappelijk verantwoorde wijze werd uitgevoerd. Bovendien moeten eventuele vaststelbare inbreuken dan ook nog eens getoetst worden aan de Antigooncriteria van artikel 32 van de Voorafgaande Titel van het Wetboek van Strafvordering én oordeelt de gevatte bodemrechter “vrij en mitsdien onaantastbaar” over de vraag of de inbreuk werd begaan en aldus de wettelijk bepaalde cut off-gehaltes werden overschreden en in aanmerking kunnen worden genomen (vgl. Cass. 30 september 2014, P.13.0294.N, www.cass.be).
Al blijft één zekerheid overeind: het aantal gevallen van vaststellingen inzake drugs in het verkeer blijft stijgen en de impact, onder meer van de strafrechtelijke gevolgen die men riskeert, wordt nog al te vaak onderschat.
Een extract uit een vonnis van het Vredegerecht van het Kanton Eeklo dd. 15.01.2019 (A.R. Nr. 18A619, onuitg.):
“Het is te verantwoorden en normaal dat de (verhuurders) niet onmiddellijk een procedure hebben aangespannen omdat de huurder een maand niet betaalde. Na een drietal maanden is dit al moeilijker te verantwoorden. Na een zestal maanden is het niet meer te verantwoorden, temeer er in de betrokken periode van wanbetalingen zelfs geen deelbetalingen zijn verricht.”
De invordering van achterstallige huur vereist aldus ook de nodige aandachtigheid in hoofde van de verhuurder, die zijn huurder niet ‘onnodig lang’ mag toestaan om “ooit wel eens” tot betaling over te gaan….
Bij vonnis van de Elfde Kamer van de Politierechtbank West-Vlaanderen, Afdeling Brugge, zetelend in strafzaken dd. 04.02.2019 werd voor het eerst getwijfeld aan het verantwoord karakter van het artikel 37/1 van de Wet betreffende de Politie over het Wegverkeer, dat een alcoholslot in bepaalde gevallen mogelijk of zelfs verplicht maakt.
Artikel 37/1, §2 van de Wegverkeerswet bepaalt dat de rechter, indien
hij zijn beslissing motiveert, een of meerdere voertuigcategorieën kan
aanduiden overeenkomstig de bepalingen vastgesteld door de Koning krachtens
artikel 26, waarvoor hij de geldigheid van het rijbewijs niet beperkt met een
alcoholslot. De beperkte geldigheid moet echter wel ten minste betrekking
hebben op de voertuigcategorie waarmee de overtreding die aanleiding heeft
gegeven tot toepassing van het slot werd begaan.
Uit de parlementaire voorbereidingen blijkt dat de wetgever bijzondere
aandacht wou besteden aan het verhinderen van professionele deklassering van
houders van rijbewijzen cat. C en D: “De bedoeling van deze uitzondering is
dat professionele bestuurders die houders zijn van het rijbewijs cat C of D
niet disproportioneel worden gestraft voor de overtredingen die zij begingen
met hun personenvoertuig” (zie Parl. St. De Kamer, DOC 54 2868/001,
pagina 10).
Vastgesteld dient bijgevolg te worden dat de wettelijke bepaling ‘ruimer’
geformuleerd is dan de wezenlijke bedoeling van de wetgever, nu het
uitzonderingen toestaat met betrekking tot andere voertuigcategorieën dan C en
D.
Anderzijds belemmert artikel 37/1, 2, in fine Wegverkeerswet ten
onrechte dat de beperkte geldigheid wel betrekking dient te hebben op de voertuigcategorie
waarmee de overtreding werd begaan, hetgeen volgens de verdediging discriminatoir
is ten aanzien van alle overige bestuurders die hun voertuig van doen hebben
omwille van professionele redenen.
Immers, zo wordt eenzelfde groep van overtreders (nl. zij die naar het oordeel van de Rechtbank dienen te worden onderworpen aan artikel 37/1 Wegverkeerswet én die allen hun voertuig professioneelshalve van doen hebben) naar de mening van de verdediging op een onderscheiden wijze behandeld, afhankelijk van het feit of zij beschikken over één of meerdere rijbewijscategorieën.
De Brugse afdeling van de West-Vlaamse Politierechtbank liet zich dus bij vonnis van heden verleiden om hieromtrent een prejudiciële vraag te stellen aan het Grondwettelijk Hof. Het vonnis is, voor zover bekend, een precedent en aanleiding om verder uit te klaren of de wetgever vermocht het alcoholslot naar Belgisch recht correct zou hebben geïmplementeerd.
Vandaag treedt de nieuwe regelgeving inzake rolrechten in werking. Belangrijkste verandering is dat de rechter in zijn eindbeslissing de partij(en) die het recht verschuldigd (is/zijn), voortaan veroordeeld tot de betaling ervan of tot betaling van hun deel erin. Het rolrecht dient dus niet langer voorgeschoten te worden door degene die de procedure aanvangt.
Voor elke zaak die op de algemene rol, in het register van de verzoekschriften of in het register van de vorderingen in kort geding wordt ingeschreven of terug ingeschreven, zijn voortaan navolgende bedragen verschuldigd, onafgezien van welke rol of de hoegrootheid van de gestelde vordering:
Rechtbank
Bedrag griffierecht/rolrecht
Vredegerecht en politierechtbank
€ 50,00
Rechtbank van eerste aanleg en ondernemingsrechtbank
€ 165,00
Hof van beroep
€ 400,00
Hof van Cassatie
€ 650,00
De zaken die worden geacht spoedeisend te zijn zoals bedoeld in artikel 1253ter/7 van het Gerechtelijk Wetboek zijn onderworpen aan een eenmalig recht, wanneer de nieuwe aanhangigmaking bij de familierechtbank het wijzigen van een vordering waarover deze zich al heeft uitgesproken, tot doel heeft. Dit stelsel wordt uitgebreid tot de maatregelen betreffende de uitoefening van het ouderlijk gezag uitgesproken door de jeugdrechtbank, waarvan de wijziging wordt gevraagd voor de familierechtbank.
Het recht is volledig verschuldigd door de partij die de zaak op de rol heeft doen stellen, behalve indien:
de verweerder in het ongelijk wordt gesteld, zodat het recht volledig verschuldigd is door de verweerder;
de partijen onderscheidenlijk omtrent enig geschilpunt in het ongelijk zijn gesteld, zodat het recht gedeeltelijk door elk van de partijen verschuldigd is, volgens de beslissing van de rechter.
Het recht wordt opeisbaar op de datum van de veroordeling. Wie het rolrecht niet betaalt, een administratieve boete krijgt van minimaal 25 euro en maximaal 50% van het rolrecht.
In geval de zaak op de rol wordt doorgehaald of van de rol wordt weggelaten bij toepassing van artikel 730 van het Gerechtelijk Wetboek, is het recht vanaf de datum van de doorhaling of van de weglating opeisbaar ten laste van de partij die de zaak op de rol heeft doen stellen.
Volledigheidshalve dient te worden opgemerkt dat het inleiden van een juridische procedure aldus niet ‘helemaal kosteloos‘ wordt. Voor zaken ingeleid middels verzoekschrift, blijft immers de bijdrage voor het Begrotingsfonds voor Tweedelijnsbijstand (€ 20,00) verschuldigd. Bij dagvaarding zijn nog steeds de BTW, registratierechten, pleitzegels en voornoemde bijdrage voor het begrotingsfonds verschuldigd.
Bij arrest van het Grondwettelijk Hof van 23 januari 2019 (nr. 2019-008, www.const-court.be) besliste het Hof dat artikel 31, § 1, derde en vierde lid, van de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties, in de interpretatie dat de politierechter een administratieve geldboete niet kan verminderen tot onder het wettelijk vastgestelde bedrag om rekening te houden met verzachtende omstandigheden, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens schendt. Dezelfde bepaling, in de interpretatie dat de politierechter een administratieve geldboete kan verminderen tot onder het wettelijk vastgestelde bedrag om rekening te houden met verzachtende omstandigheden, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Het is naar het oordeel van het Grondwettelijk Hof immers niet redelijkerwijs verantwoord de persoon aan wie een administratieve geldboete wordt opgelegd, de maatregel te ontzeggen die de politierechter in staat zou stellen rekening te houden met verzachtende omstandigheden, waardoor het bedrag van de geldboete kan worden verminderd tot onder het wettelijk vastgestelde bedrag, terwijl die persoon de toepassing van artikel 29, § 1, eerste lid, van de Wegverkeerswet zou kunnen genieten indien hij voor dezelfde feiten voor de politierechter in een strafprocedure zou verschijnen.
De overtreder, in geval van een administratieve geldboete, kan overeenkomstig artikel 31 van de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sanctie een beroep instellen bij geschreven verzoekschrift bij de politierechtbank, volgens de burgerlijke procedure, binnen een maand na kennisgeving van de beslissing. De erelonen en kosten van de advocaat die u desgevallend bijstaat, kunnen mogelijks – afhankelijk van de onderschreven overeenkomst – ten laste worden genomen door de rechtsbijstandsverzekeraar van het betrokken voertuig.
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens is een verklaring die is aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (A/RES/217, 10 december 1948), om de basisrechten van de mens (essentiële grondrechten) te omschrijven. Deze verklaring is tot op heden, zeventig jaar na aanname, van grote betekenis als algemene morele en juridische standaard en een veel gebezigde bron in het kader van nieuwe internationale verdragen of nationale (grond-)wetten. Het blijft de bakermat van mensenrechtenactivisten en –organisaties.
Bij arrest nr. 2018/077 van het Grondwettelijk Hof dd. 21.06.2018 heeft het Hof artikel 508/17 van het Gerechtelijk Wetboek gedeeltelijk vernietigd en letterlijk gesteld dat de verplichting om aan de advocaat forfaitaire bijdragen te betalen, een aanzienlijke vermindering van de bescherming van het recht op juridische bijstand vormt zoals gewaarborgd bij artikel 23 van de Grondwet. Dergelijke vermindering wordt niet door een reden van algemeen belang verantwoord. De geïnde bijdragen blijven rechtsgeldig voor zaken waarin de advocaat uiterlijk op 31 augustus 2018 verslag heeft uitgebracht aan het Bureau voor Juridische Bijstand.
Sinds de wet van 6 juli 2016 diende een rechtszoekende die beroep wou doen op een advocaat ‘pro deo’ zélf een, volgens de wetgever bescheiden, bijdrage te leveren ter financiering van deze kosteloze juridische bijstand. Deze bijdrage, opgesplitst in een bijdrage per aanstelling en een bijdrage per aanleg, diende – nog steeds volgens diezelfde wetgever – onder meer om rechtszoekenden ook te responsabilisering en op zoek te gaan naar alternatieve wijzen van conflictoplossing.
Ook al heeft de wetgever de bestreden financiële bijdragen «bescheiden» of «symbolisch» genoemd, toch kan het bedrag ervan, dat tot 50 euro per bijdrage kan belopen en boven dat bedrag kan worden vermenigvuldigd volgens het aantal ingestelde procedures, volgens het Grondwettelijk Hof “aanzienlijk” worden geacht voor de rechtzoekenden die vallen onder de volledig of gedeeltelijk kosteloze juridische bijstand en die, per hypothese, slechts over weinig bestaansmiddelen beschikken. Het Grondwettelijk Hof neemt dus aan dat deze eigen bijdrage een aanzienlijke achteruitgang betekende voor de betrokken rechtzoekenden.
Bovendien staat het volgens het Hof, behoudens de eerstelijnsadviezen als eerste filter en de mogelijkheid voor het Bureau voor Juridische Bijstand om kennelijk onontvankelijke of ongegronde aanvragen te weigeren, ook aan de geraadpleegde advocaat om de rechtszoekenden de raad te geven geen onnodige gerechtelijke procedures in te stellen.
Het doel dat de wetgever voor ogen had, verantwoordt volgens het Hof dan ook niet dat de wetgever het eerder geboden beschermingsniveau aanzienlijk verminderde zonder dat daartoe redenen van algemeen belang bestaan. De bepalingen met betrekking tot de inning van de forfaitaire bijdragen per aanstelling en aanleg werden aldus vernietigd. Voor alle duidelijkheid, dit is níét het geval voor de bijdrage die een rechtzoekende kan verschuldigd zijn indien hij slechts op gedeeltelijke kosteloosheid een beroep kan doen.
Teneinde de moeilijkheden te voorkomen die zijn verbonden aan de terugbetaling van de bedragen die, op grond van de gedeeltelijk vernietigde bepaling, door de door het bureau voor juridische bijstand aangestelde advocaten zijn geïnd, heeft het Hof geoordeeld dat de gevolgen van de gedeeltelijk vernietigde bepaling dienen te worden gehandhaafd ten aanzien van de bijdragen die door de advocaten zijn geïnd in de zaken waarvoor de advocaat, op 31 augustus 2018, zijn eindverslag heeft overgemaakt aan het bureau voor juridische bijstand.
De Wegverkeerswet verplicht de rechtbanken in bepaalde gevallen een theoretisch en/of praktisch herstelexamen te koppelen aan een op te leggen rijverbod. De vraag rijst dan ‘welke’ examens dienen te worden ondergaan om het rijbewijs terug te krijgen.
De sleutelbepaling is artikel 72, §4, tweede lid, 2° van het Koninklijk Besluit van 23 maart 1998, dat bepaalt dat aan “de houder van een (…) rijbewijs (…) geldig voor de categorie C1(E), C(E), D1(E) of D(E) of voor een gelijkwaardige categorie die het praktische examen heeft afgelegd met een voertuig van de categorie A, B, B(E) of G, een rijbewijs geldig voor deze categorieën A, B, B(E) en G waarvoor het rijbewijs was geldig verklaard” wordt afgegeven.
Diegenen die dus werden veroordeeld tot het afleggen van de theoretische en/of praktische herstelexamens moeten dit doen voor de hoogste categorie waarvan ze houder waren en waarvoor ze vervallen waren van het recht tot sturen. De categorieën zijn onderverdeeld in twee groepen. Groep 1 bestaat uit de rijbewijzen AM, A1, A2, A, B, BE en G. Groep 2 bestaat uit de rijbewijzen C1(E), C(E), D1(E) en D(E). Een herstelexamen gebeurt binnen één van die groepen.
Indien de veroordeelde bijvoorbeeld vervallen is voor de categorie C waarvan hij voordien houder was en het herstelexamen enkel voor de categorie B werd afgelegd, dan mag het ter griffie neergelegde rijbewijs niet worden teruggegeven. Het neergelegde rijbewijs moet dan worden opgestuurd naar de gemeente van de veroordeelde met de vraag om een nieuw rijbewijs op te maken. Op dit nieuwe rijbewijs mogen enkel de categorieën van groep 1 waarvan betrokkene voordien houder was, worden gevalideerd. Alle andere rijbewijzen blijven ter griffie liggen tot de veroordeelde volledig is hersteld in het recht tot sturen. De veroordeelde kan zich uiteraard later nog voor deze categorieën hersteld zien door het herstelexamen af te leggen met een voertuig van de vereiste categorie van groep 2.
Indien diezelfde veroordeelde het herstelexamen aflegt voor de categorie C, dan wordt hij na een gunstig resultaat, tevens hersteld in het rijbewijs geldig voor deze categorieën A, B, B(E) en G waarvoor het rijbewijs was geldig verklaard en kan dit rijbewijs ter griffie worden afgehaald na verloop van de duurtijd van het opgelegde verval.
De Koning is bij wet gemachtigd de geldigheid van het rijbewijs te bepalen en bij uitbreiding dus in functie van de uitvoering van een uitgesproken verval van het recht tot sturen, hetgeen gebeurd is in voormelde bepaling.
De wet van 6 maart 2018 ter verbetering van de verkeersveiligheid werd vandaag gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en voert retroactief vanaf 15 februari 2018 enkele wijzigingen door in de wegverkeerswet. De belangrijkste wijziging, met name de bepalingen met betrekking tot het alcoholslot, treedt in werking vanaf 1 juli 2018.
Het nieuwe artikel 37/1, §1 van de Wegverkeerswet zal vanaf 1 juli 2018 bepalen dat de Rechtbank steeds een alcoholslot moet opleggen in geval van herhaling bij alcohol met een minimale grenswaarde van 1,2 promille. Bovendien moet het verval alsdan nog steeds voldoen aan de bepaling van artikel 38, §6 van de Wegverkeerswet, hetgeen impliceert dat een minimaal verval van (afhankelijk van het aantal overtredingen) 3, 6 of 9 maanden moet worden opgelegd én dat het herstel van het recht tot sturen afhankelijk moet worden gemaakt van het slagen in de vier klassieke herstelproeven.
Bij een (eerste) alcoholgerelateerde inbreuk waarbij het promillegehalte van 1,8 promille overschreden zou worden, moet de rechter eveneens een alcoholslot opleggen tenzij deze uitdrukkelijk anders zou motiveren.
Tenslotte kán de Rechtbank een alcoholslot opleggen indien het nieuwe feit een alcoholemiegehalte van 0,8 promille overstijgt, in geval van dronkenschap en/of in geval van eender welke andere herhaling ten aanzien van de nieuwe alcoholgerelateerde inbreuk.
Het alcoholslot zal desgevallend beperkt kunnen worden tot bepaalde voertuigcategorieën, doch er zal steeds een beperking moeten worden opgelegd voor de categorie waarmee de inbreuk werd gepleegd.
Bovendien vormt het alcoholslot in die zin dan ook niet langer een uitzonderingsmogelijkheid op de recidiveregeling van artikel 38, §6 Wegverkeerswet.
Deze nieuwe verzwaring, gepubliceerd daags vóór de vijftigste verjaardag van de Wegverkeerswet, ligt ontegensprekelijk in de lijn van een algemene tendens om aan overtreders duidelijk te maken dat alcohol en verkeer niet samen gaan. Al lijkt het anderzijds wel erg streng om aan een overtreders met een blanco historisch palmares meteen in bepaalde gevallen een alcoholslot te móéten opleggen. Meteen rijst dan ook de juridische nieuwsgierigheid naar de inventiviteit van de diverse rechters om ‘uitdrukkelijk anders te motiveren’ en in bepaalde gevallen aldus geen alcoholslot op te leggen, daar waar wettelijk in beginsel de verplichting geldt.
Wordt vervolgd, no pun intended.
(Wet van 6 maart 2018 ter verbetering van de verkeersveiligheid, B.S. 15 maart 2018, p. 23236-23241.)
Een onmiddellijke inning na een verkeersinbreuk (“boete”) wordt aangeboden ingevolge artikel 12 van het Koninklijk Besluit van 19 april 2014 betreffende de inning en de consignatie van een som bij de vaststelling van overtredingen inzake het wegverkeer.
Het Koninklijk Besluit stelt aan de betaling met overschrijving navolgende voorwaarden:
art. 12.1.1.1. K.B. 19.04.2014: “De betaling met overschrijving wordt uitgevoerd binnen een termijn van tien dagen te rekenen vanaf de verzending van de documenten bedoeld in artikel 11 van dit besluit”.
art. 12.1.1.2. K.B. 19.04.2014: “De datum van betaling door de bankinstelling dient als bewijs van de datum van betaling”.
Door betaling van deze som vervalt de strafvordering, tenzij het Openbaar Ministerie binnen een maand te rekenen van de dag van de betaling, de betrokkene kennis geeft van zijn voornemen die vordering in te stellen en dit bij een ter post aangetekend schrijven (artikel 65 §2 K.B. 16.03.1968).
Thans is de opvatting in de heersende rechtspraak dat een betaling van voormelde ‘boete’ zonder gestructureerde referentie ertoe leidt dat deze betaling niet kan worden gekoppeld aan de verkeersinbreuk en derhalve de strafvordering niet vervallen is door voormelde betaling. Een betaling mét vermelding van de correcte gestructureerde referentie zou aldus volgens die stelling de enige betaling zijn die de strafvordering kan laten vervallen. Los van het feit dat dergelijke vooropstelling vanuit praktisch oogpunt allicht een must is, lijkt de enige wettelijke verankering aldus tot vóór vandaag misschien te zijn gelegen in het verklarend document betreffende de onmiddellijke inning, dat diende te worden overgemaakt naar de overtreder – in beginsel samen met het aanvankelijk proces-verbaal. Al lijkt het verdedigbaar dat een bijlage aan een Koninklijk Besluit geen bijkomende niet-reglementaire of zelfs onwettelijke verplichting kan toevoegen.
Bij Koninklijk Besluit van 10 februari 2018 (B.S. 22 februari 2018, blz. 14710) wordt dit verklarend document bovendien ook opgeheven, wegens achterhaald. Mijns inziens rijst dan ook eens te meer de vraag of een betaling van een boete zonder gestructureerde referentie ertoe kan leiden om de strafvordering te laten vervallen.
Wordt in de rechtspraak ongetwijfeld vervolgd….
Volledigheidshalve, ook het Ministerieel Besluit van 1 juli 2017 ter uitvoering van het Koninklijk Besluit van 19 april 2014 betreffende de inning en de consignatie van een som bij de vaststelling van de overtredingen inzake het wegverkeer wat de betaling met bank- of kredietkaart op het internet betreft, voorziet niet in de verplichting om bij betaling met een bankkaart of kredietkaart van het type Visa of Mastercard melding te maken van een gestructureerde referentie.
Vanaf 21 januari 2018 kunnen de hoven en de rechtbanken, slechts de onmiddellijke aanhouding gelasten van veroordeelden tot een hoofdgevangenisstraf van minstens drie jaar zonder uitstel, daar waar een minimale straf van één jaar voordien van toepassing was.
Bovendien kan de onmiddellijke aanhouding nog steeds enkel maar gelast worden op vordering van het openbaar ministerie en indien te vrezen is dat de beklaagde of de beschuldigde zich aan de uitvoering van de straf zou pogen te onttrekken.
Die beslissing die de onmiddellijke aanhouding gelast, moet nader aangeven welke omstandigheden van de zaak die vrees bepaaldelijk wettigen.
De wettelijke interestvoet voor 2018, die gebruikt wordt in burgerlijke en handelszaken, blijft onveranderd ten opzichte van 2017 en bedraagt aldus nog steeds 2%. Deze wettelijke interestvoet is van toepassing: op privézaken, zowel tussen natuurlijke personen als tussen rechtspersonen (‘burgerlijke zaken’) en op transacties tussen handelaars en particulieren (‘handelszaken’), behoudens (in de regel) indien er contractueel een andere interestvoet werd overeengekomen.
De interestvoet in burgerlijke en handelszaken blijft voor het hele jaar 2018 geldig. Zij is niet van toepassing in fiscale en sociale zaken, bij handelstransacties of bij overheidsopdrachten.
(Mededeling over de wettelijke interestvoet, B.S. 11 januari 2018, blz. 1270)
Vlaanderen heeft sinds 2015 een eigen verkeersveiligheidsfonds. Het leeuwendeel van de financiële middelen in dit fonds, komt uit de verkeersboetes met inbreuken op de verkeersveiligheidsregels die tot het Vlaams Gewest behoren.
Sinds 2016 werden de jaarlijkse inkomsten van verkeersboetes die het bedrag van € 143.314.000,00 overschreden, aan het fonds toebedeeld. Maar de voorbije jaren vielen de inkomsten echter tegen waardoor het Vlaams Verkeersveiligheidsfonds met minder financiële slagkracht vooruit moest.
Daar komt nu dus sinds het Decreet van 22 december 2017 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2018 (B.S. 29.12.2017, blz. 116624 en volgende) verandering in. Artikel 2 van dit decreet bepaalt immers:
de jaarlijkse ontvangsten vanaf 1 januari 2018 uit de onmiddellijke inningen, de minnelijke schikkingen en de strafrechtelijke boeten die verband houden met de inbreuken op de reglementering inzake verkeersveiligheid, die krachtens artikel 6, § 1, XII, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen tot de bevoegdheid van het Vlaamse Gewest behoort, enerzijds tot en met het bedrag van 17.929.000 euro en anderzijds alle jaarlijkse ontvangsten in de mate dat die het bedrag van 161.243.000 overschrijden.
Met andere woorden, voortaan gaan de eerste slordige 18 miljoen euro per jaar aan inkomsten uit verkeersboetes, rechtstreeks naar het Vlaams Verkeersveiligheidsfonds. Deze financiële injectie (c.q. zekerheid) is cruciaal voor de uitvoering van het verkeersveiligheidsplan waarin de komende maanden onder meer zal worden gefocust op de verdere hervorming van de rijopleiding, de uitbouw van de trajectcontroles, en dergelijke meer.
De FOD Financiën heeft zonet medegedeeld dat de invoering van de btw op tweedelijnsbijstand (“pro deo”) wordt uitgesteld naar 1 juli 2018. Tot zolang blijvende de eventuele verschuldigde bijdragen aldus onderworpen aan het 0%-tarief.
Bij arrest van 12 december 2017 verduidelijkte het Hof van Cassatie dat de verplichting om een proces-verbaal van overtreding tijdig toe te zenden aan de overtreder (d.i. binnen de veertien dagen te rekenen vanaf de datum van de vaststelling van het misdrijf) tot doel heeft deze overtreder in staat te stellen het tegenbewijs te leveren van de vaststellingen die een bijzondere bewijswaarde hebben.
Bij afwezigheid van een tijdige toezending van het proces-verbaal van overtreding aan de overtreder verliest dit proces-verbaal zijn bijzondere bewijswaarde, doch blijven de erin vervatte vaststellingen evenwel gelden als eenvoudige inlichtingen waarvan de rechter de bewijswaarde onaantastbaar beoordeelt.
Het Hof verduidelijkt dat met een laattijdige toezending aan de overtreder moet worden gelijkgesteld “de toezending van het proces-verbaal van overtreding aan een ander adres dan de woonplaats van de overtreder op het ogenblik van de toezending, tenzij die laattijdige toezending een gevolg zou zijn van de nalatigheid van de overtreder zelf”.
Het feit dat het bestreden vonnis van de Rechtbank van Eerste Aanleg Oost-Vlaanderen, Afdeling Gent, zetelend in graad van hoger beroep ten aanzien van de Politierechtbank, het vermoeden van schuld mede steunde op het vermoeden van toerekenbaarheid aan de titularis van de nummerplaat, wordt niet naar recht verantwoord voor zover het aanvankelijk proces-verbaal en alle daaropvolgende communicatie naar een oud adres van de overtreder verstuurd werden.
Impliciet lijkt het Hof hiermee aan te nemen dat een wijziging in de gegevens van het rijksregister “krachtens de regelgeving” (art. 14 Wet 19.05.2010 juncto art. 10 K.B. 08.07.2013) onmiddellijk moet worden verwerkt in de Kruispuntbank der Voertuigen zonder dat dit enige bijkomende actie vereist van de betrokkene ten aanzien van de Dienst Inschrijvingen Voertuigen en/of de Kruispuntbank Voertuigen.
Het Hof van Cassatie oordeelde bij arrest van 5 december 2017 dat krachtens artikel 162bis van het Wetboek van Strafvordering de burgerlijke partij die rechtstreeks heeft gedagvaard en die in het ongelijk wordt gesteld, jegens de beklaagde wordt veroordeeld tot het betalen van de rechtsplegingsvergoeding, bedoeld in artikel 1022 Gerechtelijk Wetboek.
Deze bepaling laat echter niet toe dat de rechtsplegingsvergoeding ten laste wordt gelegd van de burgerlijke partij die optreedt tegen de personen tegen wie de vervolgingen door het openbaar ministerie zijn ingesteld. Evenmin kunnen de rechtsplegingsvergoedingen in dat voorkomend geval tussen de burgerlijke partij, enerzijds, en de beklaagde en de burgerrechtelijk aansprakelijke partij, anderzijds, worden omgeslagen. Dit geldt ook in geval van verdeling van aansprakelijkheid.
(Cass. 5 december 2017, P.17.0173.N, www.cass.be)
We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue to use this site we will assume that you are happy with it.Ok
